Pokrzywa zwyczajna

Pokrzywa zwyczajna używana jest od pokoleń. Niestety bywa często bardzo niedoceniana. Ma ona jednak doskonałe właściwości lecznicze, może być stosowane w kosmetologii lub jako zwykła roślina jadalna.

Pokrzywa zwyczajna jest idealnym surowcem zielarskim, gdzie możemy wykorzystywać całą roślinę, poprzez liście, nasiona do korzenia. Suszone liście pokrzywy zwyczajnej są barwy od ciemnozielonej po brunatnawo-zielone na górnej powierzchni, jaśniejsze na dolnej. Jej blaszka liściowa jest silnie pokurczona, jajowata do podługowatej, o długości do 10 cm i szerokości do 5 cm z grubo piłkowanym brzegiem i sercowatą bądź zaokrągloną nasadą. Widoczne jest siatkowate unerwienie wyraźnie uwypuklone na dolnej powierzchni. Po wysuszeniu jej liście mają charakterystyczny zapach oraz nieco gorzki, słonawy smak.

Pokrzywa zwyczajna – Zbiór i przechowywanie

Ziele i liście pokrzywy zwyczajnej w zależności do celu zastosowania zbiera się od wcześniej wiosny do września, zrywając pędy przed kwitnieniem i tylko wierzchołki do ok. 30 cm długości. Z uwagi na pieczące łodygi podczas dokonywanego zbioru należy stosować rękawice ochronne. Liście można obrywać po przewiędnięciu lub zasuszeniu ziela. Wtedy pokrzywa już tak nie patrzy.

Suszenie dokonujemy w pomieszczeniach bez dostępu do światła, przy czym powinna być ona rozrzucona luźno. Zlepiona łatwo się zaparza i brunatnieje.

Korzenie i kłącza wykopujemy wczesną wiosną lub jesienią, myjemy i suszymy w przewiewnym miejscu lub w temperaturze nieprzekraczającej 40 °C.

Owoce zbiera się po dojrzeniu, tj. w sierpniu i wrześniu.

Działanie pokrzywy zwyczajnej

Pokrzywa ma wiele zastosowań jako środek, zioło wspomagające leczenie. Między innymi wchodzi w skład kilku mieszanek ziołowych oraz mieszanek farmakopealnych.

Odpowiednie zastosowanie pokrzywy zwyczajnej może być doskonałe w leczeniu łagodnego przerostu prostaty.

Jest doskonałym środkiem pomocniczym w leczeniu cukrzycy typu 2.

Pokrzywa może być stosowana w stanach zapalnych dróg moczowych i skóry, poprawia perystaltykę jelit.

Dodatnio wpływa na procesy przemiany materii, działa przeciwkrwotoczne, zwiększa poziom hemoglobiny i liczbę erytrocytów.

Powinnyśmy ha stosować w stanach osłabienia czy anemii.

Pokrzywa używana miejscowo sprzyja gojeniu się ran, czyraków i wrzodów.

Działa ona słabo moczopędnie, ale hamuje resorpcję zwrotną, przyśpieszając eliminowanie z krwiobiegu chlorków, mocznika i szkodliwych produktów przemiany materii.

Przetwory z liści pokrzywy pobudzają wydzielanie soku żołądkowego, mają także nieznaczne działanie żółciopędne. Dodatkowo ułatwiają one trawienie, przyswajanie pokarmów, zmniejszają stany zapalne przewodu pokarmowego i przeciwdziałają mało nasilonym biegunkom.

Miód pokrzywowy poleca się w celu poprawienia obrazu krwi, regulacji jej ciśnienia i pracy serca oraz przy cierpnięciu kończyn.

Przygotowywanie wywaru i miodu pokrzywowego

Wywar z liści pokrzywy przygotowuje się w ten sposób, iż 2–2,5 łyżki pokrzywy zalewa się 2 szklankami wrzącej wody i pozostawia pod przykryciem przez 5 min. Następnie należy odstawić to wszystko na 10 minut i przecedzić do termosu.

Najlepszym rozwiązaniem jest jednak przygotowanie miodu pokrzywowego. Sporządza się go poprzez zmielenie 1 kg świeżych liści, a następnie zagotowanie ich z 3 szklankami wody i przecedzenie. Następnie dodanie 0,5 kg miodu oraz wody do objętości 1 litra lub też ewentualnie poprzez zmieszanie 1 części soku ze świeżych pokrzyw z 9 częściami miodu. Tak przygotowany pojemnik z miodem pokrzywowym przechowywać należy w miejscu ciemnym, chłodnym i suchym.

Pokrzywa zwyczajna – Przeciwwskazania stosowania

Nie wszystkie osoby mogą stosować produkty zawierające pokrzywę. Przeciwwskazaniem do stosowania są krwotoki wywołane polipami i rakami macicy oraz przydatków. Należytą ostrożność należy zachować w przypadku osób chorych na nerki. Oczywiście, jeśli mamy alergie na pokrzywę nie możemy jej stosować pod żadną postacią.

Pokrzywa w suplementacji diety i kosmetologii

Pokrzywę wykorzystuje się jako główny bądź poboczny składnik wielu suplementów diety.

Wykorzystywana jest także do pielęgnowania urody. Ekstrakt z ziela pokrzywy działa wzmacniająco na paznokcie, włosy i kości. Może wspierać nas w tym zakresie jako składnik suplementów diety oraz jako kremy, maseczki i toniki.

Kosmetyki z pokrzywy wykorzystywane są do pielęgnacji skóry i włosów skłonnych do przetłuszczania się. Pozwala też zwalczyć łupież.

Pokrzywa jako roślina jadalna

Pokrzywa swego czasu była dość popularną rośliną jadalną w wielu regionach. Przede wszystkim działo się tak do początku XX wieku, gdyż traktowana była jak pożywienie głodowe. Obecnie wiele osób zaczyna korzystać ze starych przepisów i liście pokrzywy bywają traktowane jako tzw. zdrowa żywność.

Młode pokrzywy stanowią cenny składnik pokarmowy ze względu na dużą zawartość i zróżnicowanie soli mineralnych, witamin i białek. Można je spożywać jako warzywo, sporządzać z nich zupy lub okrasę do ziemniaków.  Pokrzywy można spożywać analogicznie jak szpinak warzywny.

W celach spożywczych należy zbierać młode rośliny o wysokości 15–20 cm. Robi się to w okresie od przedwiośnia do maja (później tylko młode liście z wierzchołków pędów). Spożywa się je po obróbce cieplnej, poprzez co najmniej sparzenie. Zaleca się jednak gotowanie ich w niewielkiej ilości wody z dodatkiem masła i czosnku lub wysuszeniu.

Suszonych liści używa się do sporządzania zimą rozgrzewających naparów.